Bunkernummer
A45
Oud Bunkernummer
AW12
Lokatie
Wetteren
Toegankelijkheid
Niet meer van toepassing. Bunker is afgebroken.
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuid Zuidoosten en Oosten Zuidoosten.
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd:
  • Wetteren, Sectie G, kadastrale perceel 1151 (deels)
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk landbouwgrond onteigend van het perceel G1151 ter grootte van 94 ca.
  • Het perceeltje is vrij klein maar dit komt omdat het perceel dat voor de bouw van de bunker gebruikt ging worden, nog voor meer dan de helft op het reeds bestaande terrein van de toenmalige Brusselsesteenweg lag en dus al staatseigendom was.
  • Het betrof een klein perceeltje onteigend, centraal op de noordoostkant van een toen nog 8 hectare 24 are 90 ca groot perceel open terrein en landbouwgrond.
  • De akte omvatte echter niet alleen de aankoop van deze gronden maar ook een zeer grote permanente erfdienstbaarheid over deze grote kouter. Het is mij ook tot op heden nog altijd niet duidelijk waarom deze allen mee werden bij de erfdienstbaarheden voorzien gezien geen enkele ervan letterlijk aansloot bij het domeintje onteingend voor de bunker.
  • Allicht waren dit allen wel bestaande onverharde private wegels op het domein toen en werd de eigenaar op die manier natuurlijk wel verplicht ze sowieso op zijn domein te bewaren.
    • Een eerste erfdienstbaarheid was een wegel vertrekkend vanaf een ondertussen ook niet meer bestaande parallelle private wegel zuidoostelijk van de Oosterzelesteenweg die op zijn beurt dan schuin wegliep parallel met de Brusselsesteenweg tot het uiteinde van het originele perceel 1151. Deze strook moet op die manier zeker 2 m breed en een 300 m lang geweest zijn. Deze strook liep zelfs nog iets verder door tot op het uiteinde van de percelen 1149 en 1150, die beiden ook eigendom waren van dezelfde eigenaar. Allicht hoorde dit stukje er ook nog bij.
    • Een tweede kortere erfdienstbaarheid liep dan vanaf ongeveer het uiteinde van voorgaande strook, haaks terug op de Brusselsesteenweg. Deze strook was allicht 60 a 70 m lang.
    • Een derde opnieuw vrij lange permanente erfdienstbaarheid liep dan op de rand van het perceel 1151 en de percelen 1150 en 1152 en was zeker een 200 a 250 meter lang om zo aan te sluiten op de Oude Heerbaan.
  • Voor de bunker zelf waren er in theorie dus geen permanente of tijdelijke erfdienstbaarheden nodig gezien deze aansloot bij de Brusselsesteenweg.
  • De respectievelijke kouter was eigendom van Mr Oscar Janssens, Raadsheer aan het Hof van Beroep te Gent.
  • De akte voor de verkoop van het perceel en de bijhorende erfdienstbaarheden werd verleden op 30 Oktober 1934 voor de prijs van 17434 BEF. Het is dan ook op die wijze een van de duurste uitgevoerde aktes op de linie.
  • De akte bevatte geen clausule voor jaarlijkse intresten.
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker:
  • Het toenmalige landbouwperceel G1151 van toen is heden zwaar verkaveld voor de huidige bedrijvenpark gekend als Frunpark aan het Bourgondisch Kruis, aansluitend bij de Brusselsesteenweg, te Wetteren.
  • Het perceeltje ooit onteigend voor de bunker bestaal allicht totaal niet meer omdat de steenweg ondertussen door bijkomend verbreden mogelijks al totaal over dat ooit onteigende perceeltje zit. Het zal sowieso op die manier opgegaan zijn in de huidige openbare weg.
  • Het moet in elk geval gelegen hebben nabij het huidige firma Nucci.
  • Merkwaardig genoeg zijn ondanks dat het veld van vroeger totaal niet meer herkenbaar is, heel wat van de toenmalige erfdienstbaarheden nog vrij correct te plaatsen. Zie daarvoor de details hieronder terug te vinden.

Voorstudie Ruim

Op deze voorstudie voor deze bunker zie je de steenweg aan dit kruispunt letterlijk allen bebouwd was aan de overzijde. Deze kant van de steenweg was nog zo goed als volledig een open kouter. Ook aan de overzijde zie je dat achter de huizen langs de steenweg zeker nog niet veel bewoning aanwezig was zoals dit nu wel degelijk het geval is met de wijk Bourgondisch Kruis.

Ook opvallend is dat de schietsector van het schietgat op de steenweg merkbaar kleiner is getekend vergeleken met dit uitkijkend op de zuidelijke velden.

Ruime onteingeningsschets

Op deze ruime onteigeningsschets zie zeer duidelijk alles wat betreft de onteigening van de bunker (kleine zwarte vlekje bovenaan rechts tegen de steenweg). Je ziet dat deze toen was gelegen op een zeer grote open kouter tussen Brusselsesteenweg, Oosterzelesteenweg en de Oude Heerbaan. De stippellijnen die u kan zien in dit open veld werden dus voor deze ene bunker allen meegenomen als erfdienstbaarheden.

Onteigeningsschets detail

Detail van het perceeltje onteigend voor deze bunker.

Actuele kadasterschets anno 2022.

Deze zeer ruime schets toont het huidige Frunpark in Wetteren dat grotendeels op dit vroegere perceel G1151 werd gebouwd. Zowel de bunker als de originele op vorige schetsen zichtbare erfdienstbaarheden zijn verdwenen alhoewel ze hier en daar nog duidelijk zichtbaar blijken te zijn.

Actuele kadasterschets anno 2022.

Dit is een detail van waar de bunker ooit moet hebben gestaan. Hij was allicht te zoeken voor de woning van huidige firma Nucci en mocht hij er nog gestaan hebben, had hij heden allicht op het huidige fietspad gestaan. het ooit voor de bunker onteigende perceeltje is zeker niet meer kadastraal bestaande.

Actuele kadasterschets anno 2022.

De parallelle weg met de Oosterzelesteenweg moet ongeveer gelopen hebben tussen net het huidige tankstation op de steenweg en de McDonalds. om langs de achterzijde van de winkels parallel met de Oosterzele steenweg door te lopen tot aan de Oude Heerweg. Deze sloot aan bij de toenmalige Gijzenzelestraat die je onderaan nog net op de foto ziet.

De schuin parallel met de Brusselsesteenweg meelopende grote erfdienstbaarheid moet dan op zijn beurt gestart zijn tussen de McDonalds en de huidige Aveve. Deze sloot dan onderaan rechts aan bij de perceelgrens tussen G1150a en de percelen naar de Brusselsesteenweg toe. Ook die scheiding hoorde nog bij de mee betrokken erfdienstbaarheden voor deze bunker.

Actuele kadasterschets anno 2022.

Deze laatste schets toont opnieuw dezelfde kortere erfdienstbaarheid doorlopend tussen perceel G1150a en een aantal kleinere percelen richting Brusselsesteenweg.

De nu wel iets afgebogen rand tussen het Frunpark en nog open terreinen meer zuidelijk, zullen ook ongeveer de erfdienstbaarheid richting Oude Heerweg van toen geweest zijn.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De bunker lag op de linker kant van de steenweg Aalst-Gent, komende van Aalst, voor het kruispunt met de Oosterzelesteenweg en de Zuidlaan.
  • Hij moet ongeveer 100 meter voor het kruispunt met de Zuidlaan gelegen hebben.
  • Dit is waar heden de winkel Nucci te vinden is.
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het bunkertje draagt net zoals bunker A46 (100 m) een nummer beginnend met A. Zowel A45 en A46 zouden eigenlijk nummers moeten gehad hebben met Av-nummers daar het beiden bunkers waren die vooruitgeschoven stonden op de eigenlijke voorlijn die de steenweg Aalst-Gent kruist ter hoogte van de zware bunker S8. De eigenlijke voorlijn lag juist voor de de Steenbergstraat, dus nog wel een eindje meer naar de spoorwegviaduct toe.
  • De dichtstbijzijnde eigenlijke voorlijnbunkers waren de bunkers A41 (780 m), S8 (727 m), A42 (730 m) en AV15 (680 m).
  • De bunker A46 nam letterlijk de velden onder vuur komende van het dorp van Massemen. Nu richt hij in feite op het Gemoedsveld (dat toen nog niet bestond, net zo min als de woning waar zijn schietgaten nu letterlijk op kijken). Hij zal zeker de Oude Gentweg onder vuur gehouden hebben, net zoals de velden ingesloten tussen deze Oude Gentweg en de Lambroekstraat.
  • De bunker A45 was samen met deze bunker opgesteld maar beiden hun vuurrichtingen waren totaal anders en kruisten elkaar zeker niet. Zo nam de A45 letterlijk enerzijds de Brusselsesteenweg onder vuur komende van Aalst en anderzijds net zoals de A46 de open velden tussen Brusselsesteenweg en Oosterzelesteenweg in zuid-zuidsoostelijke richting.
  • Was het met de bijkomende massa erfdienstbaarheden bij deze bunker de bedoeling in dit veld nog vooruitgeschoven posten uit te zetten, geen idee. In elk geval lagen zeker de zuidoostelijke trekwegen in ditzelfde veld die deel uitmaakten van de erfdienstbaarheden 100% in zijn vuurbereik.

Oude luchtfoto anno 1971

Op deze oude luchtfoto (niet zo scherp) uit 1971 is het niet echt duidelijk zichtbaar of de bunker er effectief nog staat of niet. Je zou denken van wel maar mogelijks is het ook gewoon schaduw van bomen die ons die indruk geeft. Allicht was hij rond dat tijdstip al gesloopt.

De bunker A46 is wel te zien maar ook niet evident om te vinden. Hij ligt namelijk juist boven een donkere boom langs de oude Gentweg, tussen deze Oude Gentweg en de in aanbouw zijnde wijk Bourgondisch Kruis langs het Gemoedsveld.

Detail luchtfoto anno 2022 (Google Earth)

Op deze actuele luchtfoto, zie je opnieuw beide locaties maar wordt het steeds moeilijker er nog dergelijke kleine zaken op terug te vinden.

Structuur van het bunkertje:
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • De beide mitrailleurkamers maakten onderling een hoek van zo een 75 graden met elkaar.
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar:
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs.
  • Hij had bijkomend geen standaard voorzieningen om nog andere types van mitrailleurs op te stellen.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

  • Volgens het originele bestek was het bunkertje volledig ommuurd met baksteen. Mogelijks is dit ook maar gedeeltelijk geweest en werd hij ook gedeeltelijk gewoon gecementeerd op het ruwe beton. Dit betreft nog altijd een van de bunkertjes op TPG waar tot op heden nog geen enkele foto is van teruggevonden.
  • Qua grondplan was hij volledig identiek met de bunker A40 (Wetteren - Mariagaard, naast de spoorlijn Brussel-Oostende).
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • De beide schietgaten zaten verborgen achter houten luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Aan de buitenzijde waren hier bijkomend houten valse raamprofielen op bevestigd om het geheel toch zeer expliciet het uitzicht van ramen te geven.
  • De bunker had daarnaast geen extra bijkomende valse ramen.
  • De bunker had een schilddak opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond uit Rode Boomse pannen.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De bunker stond origineel achter en deels over de gracht gebouwd. Deze werd daarom plaatselijk wat overwelfd met betonnen dallen en plaatselijk wat herlegd.
  • Om het terrein van de bunker te betreden was er een poortje voorzien in een omheining.
  • Het globale uitzicht zou dit geweest zijn van een transformatorgebouwtje.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Omdat het een afwijkend bunkertype is, vindt men er ook een voorontwerp van terug zoals u hiernaast kunt zien. Het klopt uiteindelijk vrij goed met wat ooit werd gebouwd.

Hiernaast krijgt u een duidelijk beeld hoe de bunker juist naast de toenmalige gracht stond en deze zelfs gedeeltelijk hiervoor werd verlegd. Houd er natuurlijk ook rekening mee dat de steenweg toen wel minder breed zal geweest zijn dan heden en de gracht van toen allicht ongeveer op het huidige fietspad zal gelegen hebben. Dit was ook de reden dat de bunker voor aanpassingswerken aan de steenweg vrij vroeg is moeten verdwijnen.

Origineel grondplan van deze afgebroken bunker.

a45

Doorsnede AB van voorgaand grondplan. Wel wat merkwaardig dat men een schouw voorziet op een transformatorgebouwtje. Volgens plan zijn er wel nergens nog extra valse ramen te bespeuren.

Doorsnede CDEF van voorgaand grondplan. Het bunkertje had twee kleinere puntgeveltjes. U kijkt op de doorsnede van het schietgat dat uitkeek op de steenweg richting Aalst.

Ook van deze bunker kon dit mooie dakplan teruggevonden worden.

Actuele toestand van deze bunker:
  • Niet meer van toepassing gezien hij al vele jaren geleden voor de verbreding van de steenweg werd gesloopt.
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40:
  • De bunker zal zeker sporen van strijd gedragen hebben.
  • Helaas is er tot op heden nog nooit een foto van opgedoken om daar zelfs het minste over te kunnen vertellen.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • In de meidagen 40 was het zeker ook een van de fel bevochten bunkers op de lijn.
  • Helaas zal hij net als de bunker A46 niet al te lang stand hebben kunnen houden. Beide bunkers zijn allicht vrij vlug verloren gegaan aan de Duitsers omdat ze voor de Belgische troepen onhoudbaar moeten geweest zijn, zo ver vooruitgeschoven op de rest van de bunkerlijn.
  • In elk geval is er geweten dat er zeer kort bij deze bunker A45 of bunker A46 een tijdelijk Duits veldgraf moet geweest zijn.
  • Toen men de bunker uiteindelijk heeft gesloopt langs de steenweg, is dit zeker ook niet van een leien dakje verlopen.
  • Bij een eerste poging heeft men hem proberen in brand steken. Daarbij hoopte men dan dat door de hitte het beton zou kapotspringen en men hem eenvoudiger zou kunnen slopen. Deze sloopwijze is echter nooit gelukt.
  • Ook bij de sloop van deze bunker zou zeker 1 aannemer failliet gegaan zijn.
  • Op de algemene kaart waarmee de militaire overheid na WOII deze bunkerlijn (toen nog volledig hun eigendom) opvolgde, waren deze bunker en de bunker A46 de enige bunkers die ze toen zelf al bleken vergeten te zijn bij hun inventarisatie en dus niet op die kaart stonden.
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje:
  • Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject A bedroeg origineel 69.206,54 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 69.467,79 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 69.767,79 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
Interessante links voor deze bunker op het internet

Foto's van deze bunker

Oudste foto's teruggevonden bij het slopingsdossier uit 1989

De locatie waar de verdwenen bunker ooit moet gestaan hebben. Hij stond allicht ooit tot op het huidige fietspad. Dat is ook een van de redenen geweest dat hij ooit zo vroeg reeds is gesloopt.

Hij was dus letterlijk te situeren nabij de oprit van de huidige interieurzaak Nucci.

Mocht u meer details of alsnog foto's bezitten, neem gerust contact op via info@bunkergordel.be

 
Vorige (A44)
Vorige (A44)
Volgende (A46)
Volgende (A46)